Aptallıktan başka günah yoktur
Aptallık, insanlığın en büyük suçu olarak, düşüncesizce hareket etmenin, gerçeği görmezden gelmenin ya da bencilliğin serin gölgesinde kaybolmanın bir yansımasıdır; budalalık ise bu suçun kaçınılmaz sonucu, insanın kendi zihninin tuzağına düşerek ödediği ağır bir bedeldir. Bu iki kavram, birbirine zincirlenmiş bir döngüde, insanın kendi aymazlığında kayboluşunun hikâyesini anlatır; ne bir mahkeme ne de bir yargıç gerekir, zira ceza, kişinin kendi farkındasızlığında saklıdır. Sokrates’in “Bilmediğini bilmek, bilgeliğin başlangıcıdır” sözü, aptallığın cehaletten değil, cehaletin farkında olmamaktan doğduğunu hatırlatır. Nietzsche’nin “İnsan, kendi zincirlerini kendi elleriyle döver” aforizması, budalalığın, insanın kendi hatalarının esiri oluşunu çarpıcı bir şekilde ortaya koyar. Schopenhauer ise “Aptallık, aklın yokluğu değil, onun kötü kullanımıdır” diyerek, bu suçun kaynağının aklı yanlış yönlendirmekte yattığını vurgular. Bu döngüde, aptallık ve budalalık, insanın kendini sorgulamaktan kaçınmasının trajik bir özeti olarak, La Rochefoucauld’un dediği gibi, “Herkes kendi aptallığından şikâyet eder, ama kimse onu terk etmeye cesaret edemez” gerçeğiyle yüzleşir.
* 1520 tarihli A Fool Making a Face / Aptal Surat Yapan Bir Adam adlı tablo türü itibariyle Flaman ressam Quinten Massys veya çevresindeki bir ustaya atfedilir. Bruegelvari üslup örneklerine aşina olduğumuz Kuzey Rönesansı'nın alegorik portre tarzının önemli örneklerinden biridir.
***
1917 Rus Devrimi önderlerinden Lev Troçki, 12 Şubat 1929 tarihinde Istanbul'a sürgün olarak gönderildi. 17 Temmuz 1933'e kadar kaldı. Sekreteri Jan Van Heijenoort'un Troçki ile Büyükada'da ve gazeteci Ömer Sami Coşar'ın (1919- 1984) Troçki İstanbulda kitapları iki önemli biyografik kaynaktır
12 Şubat 1929'da Rus Devrimi önderlerinden Lev Troçki, İlyiç adlı gemiyle İstanbul'a sürgün gönderildi. Sekreteri Jan Van Heijenoort'un Günlükleri, Ömer Sami Coşar'ın Troçki İstanbul'da, Leonardo Padura'nın Köpekleri Seven Adam kitapları döneme ait renkli ve önemli tanıklıklardır. Heijenoort'un yaşamı kadar ölümü de politik film senaryolarına ilham verecek zenginliktedir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Jean_van_Heijenoort
SSCB ve Diğer Sosyalist Önderlerin Bugüne Kadar Yayımlanmış Biyografileri şöyledir:
Leon Trotsky, Hayatım (My Life) 1930
Boris Bazhanov (SSCB, Stalin'in Sekreteri)
Stalin'in Sekreterinin Anıları (Memoirs of a Secretary of Stalin's)1930 (Fransa baskısı)
Bruno Bettelheim (Doğu Avrupa Kökenli, Komünist Deneyim) A World Apart (Gulag Anısı)1950
Czesław Miłosz (Polonya, Entelektüel Lider) Esir Zihin (The Captive Mind) 1953
Victor Kravchenko (SSCB, Devlet Yetkilisi)
Özgürlüğü Seçtim: Bir Sovyet Yetkilisinin Kişisel ve Politik Hayatı (I Chose Freedom: The Personal and Political Life of a Soviet Official) 1946
Bolesław Bierut (Polonya, Devlet Başkanı)
Anılar (Memoirs, posthumous) 1956
Whittaker Chambers (ABD/SSCB Ajanı)
Tanık (Witness) 1952
Milovan Djilas (Yugoslavya, Vice-President)
Yeni Sınıf (The New Class) 1957
Boris Pasternak (SSCB, Yazar/Lider)
Güvenli Yol: Bir Otobiyografi (Safe Conduct: An Autobiography) 1958
Unto Parvilahti (SSCB, Esir)
Beria'nın Bahçeleri (Beria's Gardens: Ten Years' Captivity in Russia and Siberia) 1959
Ho Chi Minh (Vietnam, Devrim Lideri)
Hapishane Günlüğü (Prison Diary) 1960
Nikolai Krasnov (SSCB, Gulag Yetkilisi)
Gizli Rusya: On Yıllık Köle İşçi Olarak (The Hidden Russia: My Ten Years as a Slave Laborer) 1960
Pu Yi (Çin, Son İmparatoru, Komünist Dönem Anıları)
Ben, Son Mançu İmparatoru (The Last Manchu: The Autobiography of Henry Pu Yi) 1964
Svetlana Alliluyeva (SSCB, Stalin'in Kızı)
Kitap: Yirmi Mektup Bir Arkadaşa (Twenty Letters to a Friend) 1967
Che Guevara (Küba, Devrimci Lider)
Kitap: Bolivya Günlüğü (Bolivian Diary) 1968
Ladislav Mňačko (Çekoslovakya, Parti Yetkilisi)
Kitap: Yedinci Gece (The Seventh Night) 1969
Gheorghiu-Dej (Romanya, Eski Lider)
Anılar ve Düşünceler (Memoirs and Thoughts)
1970
Nikita Khrushchev (SSCB, Genel Sekreter)
Hruşçov Anılarını Anlatıyor (Khrushchev Remembers) 1970
Walter Ulbricht (Doğu Almanya, Lider)
Anılar (Memoirs) 1970
Mátyás Rákosi (Macaristan, Parti Lideri)
Kitap: Anılar (Memoirs) 1970
Roy Medvedev (SSCB, Tarihçi ve Parti Üyesi)
Bırakın Tarih Yargılasın: Stalin'in Son Yılları (Let History Judge: The Origins and Consequences of Stalinism)
1971
Alexander Solzhenitsyn (SSCB, Dissident)
Gulag Takımadaları (The Gulag Archipelago, anı unsurları) 1973
Dimitrii Panin (SSCB, Gulag Hayatta Kalanı)
Sologdin'in Defterleri (The Notebooks of Sologdin) 1976
Leonid Brezhnev (SSCB, Genel Sekreter)
Küçük Toprak (The Small Land) 1978
Gregor Von Rezzori (Doğu Avrupa, Anti-Komünist Anı)
Yahudi Karşıtı Anılar (Memoirs of an Anti-Semite) 1979
Jo Langer (Çekoslovakya, Komünist Liderin Eşi)
İkna: İyi Bir Komünistle Yaşamım (Convictions: My Life with a Good Communist) 1979
Enver Hoca (Arnavutluk, Parti Genel Sekreteri)
Kitap: Stalin'le Beraber (With Stalin)
Yayın Tarihi: 1979 (İngilizce 1982)
Nicolae Ceaușescu (Romanya, Devlet Lideri)
Romanya Komünist Partisi Tarihi Üzerine (Notes and Memoirs on the History of the Romanian Communist Party) 1980
Zhou Enlai (Çin, Başbakan)
Seçilmiş Eserler (Selected Works, anı unsurları) 1980'lar (derleme)
Zhu De (Çin, General) Anılar (Memoirs) 1970'ler
Boris Bazhanov (SSCB, Stalin'in Sekreteri)
Stalin'in Sekreterinin Anıları (Memoirs of a Secretary of Stalin's) 1980
Erich Honecker (Doğu Almanya, Devlet Konseyi Başkanı) Hayatım (From My Life / Aus meinem Leben)
1981
Tito (Yugoslavya, Lider) Anılar (Memoirs, derleme) 1982
Nikolai Patolichev (SSCB, Bakan)
Olgunluk Tedbirleri: Erken Yaşamım (Measures of Maturity: My Early Life) 1983
Yuri Andropov (SSCB, KGB Başkanı)
Seçilmiş Konuşmalar (Selected Speeches, anı notları)
1983
Carlos Franqui (Küba, Devrimci) Family Portrait with Fidel (Anılar) 1984
Palmiro Togliatti (İtalya Komünist Partisi, Genel Sekreter) Anılar (Memoirs) 1984
Vo Nguyen Giap (Vietnam, General)
Kitap: Savaşın Yüzü (The Face of War: Thoughts on Strategy) 1985 (anı unsurları)
Le Duan (Vietnam, Parti Genel Sekreteri)
Kitap: Vietnam Devrimi Üzerine (On the Vietnamese Revolution, otobiyografik notlar) 1985
Ngo Van Xuyet (Vietnam, Devrimci)
Kitap: Savaşın Yüzü (The Face of the War, anı unsurları) 1985
Pham Van Dong (Vietnam, Başbakan) Anılar (Memoirs)
1980'lar
János Kádár (Macaristan, Parti Genel Sekreteri)
Seçilmiş Konuşmalar ve Makaleler (Selected Speeches and Articles, anı unsurları) 1985
Konstantin Chernenko (SSCB, Genel Sekreter)
Anılar (Memoirs, derleme) 1985
Edward Ochab (Polonya, Parti Lideri)
Kitap: Anılar (Memoirs)
Yayın Tarihi: 1987
Klement Gottwald (Çekoslovakya, Lider)
Kitap: Anılar (Memoirs, derleme)
Yayın Tarihi: 1953 (posthumous, güncellenmiş 1980'ler)
Georgi Dimitrov (Bulgaristan, Lider)
Kitap: Anılar (Memoirs)
Yayın Tarihi: 1951 (posthumous, derleme 1980'ler)
Dmitri Volkogonov (SSCB, General ve Tarihçi)
Kitap: Stalin: Zafer ve Trajedi (Stalin: Triumph and Tragedy, anılar)
Yayın Tarihi: 1989
Andrei Sakharov (SSCB, Dissident Lider)
Kitap: Anılar (Memoirs)
Yayın Tarihi: 1990
Kaysone Phomvihane (Laos, Parti Genel Sekreteri)
Kitap: Laos Devrimi Anıları (Memoirs of the Lao Revolution, derleme)
Yayın Tarihi: 1990'lar
Todor Kavaldzhiev (Bulgaristan, Dışişleri Bakanı)
Kitap: Anılar (Memoirs)
Yayın Tarihi: 1990'lar
Liu Shaoqi (Çin, Devlet Başkanı)
Kitap: Anılar (Memoirs, posthumous)
Yayın Tarihi: 1990'lar
Truong Chinh (Vietnam, Parti Lideri)
Kitap: Anılar (Memoirs)
Yayın Tarihi: 1990'lar
Ren Bishi (Çin, Lider)
Kitap: Anılar (Memoirs, derleme)
Yayın Tarihi: 1980'lar
Valery Boldin (SSCB, Gorbachev Yardımcısı)
Kitap: On Yılda Çöküş: Sovyet Liderliğinin Trajedisi (Ten Years That Shook the World)
Yayın Tarihi: 1994
Władysław Gomułka (Polonya, Parti Genel Sekreteri)
Kitap: Anılar (Memoirs)
Yayın Tarihi: 1994 (posthumous)
Deng Xiaoping (Çin, Reformcu Lider)
Kitap: Deng Xiaoping Seçilmiş Eserler (Selected Works of Deng Xiaoping, anı notları)
Yayın Tarihi: 1994 (derleme)
Li Zhisui (Çin, Mao'nun Doktoru)
Kitap: Mao'nun Özel Doktoru: Gizli Günlükler (The Private Life of Chairman Mao)
Yayın Tarihi: 1994
Pavel Sudoplatov (SSCB, KGB Üst Düzey Yetkilisi)
Kitap: Özel Görevler: İstenmeyen Bir Tanığın Anıları - Bir Sovyet Casus Üstadı (Special Tasks: The Memoirs of an Unwanted Witness—A Soviet Spymaster)
Yayın Tarihi: 1994
Anatoly Dobrynin (SSCB, ABD Büyükelçisi)
Kitap: Güvenle: Moskova'nın Altı Soğuk Savaş Başkanına Büyükelçisi (In Confidence: Moscow’s Ambassador to Six Cold War Presidents)
Yayın Tarihi: 1995
Mikhail Gorbachev (SSCB, Son Lider)
Kitap: Anılar (Memoirs)
Yayın Tarihi: 1995 (Orijinal Rusça; İngilizce 1996)
Boris Yeltsin (SSCB/Rusya, Son Dönem Lider)
Kitap: İtiraf: Bir Liderin Otobiyografisi (Confession on the Eve of the Downfall)
Yayın Tarihi: 1990 (güncellenmiş 1995)
Gennady Yanayev (SSCB, Başkan Yardımcısı)
Kitap: Darbe Günleri (Days of the Coup, anılar)
Yayın Tarihi: 1992
Kim Il-sung (Kuzey Kore, Kurucu Lider)
Kitap: Yüzyılın Öyküsü (With the Century, ilk cilt)
Yayın Tarihi: 1992
Ramiz Alia (Arnavutluk, Son Lider)
Kitap: Kendi Yolumuzla (Our Path)
Yayın Tarihi: 1992
Georgi Arbatov (SSCB, Politbüro Danışmanı)
Kitap: Sistem: Sovyet Politikasında Bir İçerik Hayatı (The System: An Insider’s Life in Soviet Politics)
Yayın Tarihi: 1992
Kim Jong Il (Kuzey Kore, Lider)
Kitap: Seçilmiş Eserler (Selected Works, anı unsurları)
Yayın Tarihi: 1992
Alexander Dubček (Çekoslovakya, Reformcu Lider)
Kitap: Umut Son Çıkar: Alexander Dubček'in Otobiyografisi (Hope Dies Last: The Autobiography of Alexander Dubček)
Yayın Tarihi: 1993
Jung Chang (Çin, Üç Nesil)
Kitap: Vahşi Kuğular (Wild Swans)
Yayın Tarihi: 1991
Nien Cheng (Çin, Kültürel Devrim)
Kitap: Şanghay'da Yaşam ve Ölüm (Life and Death in Shanghai)
Yayın Tarihi: 1986
Ji-Li Jiang (Çin, Kültürel Devrim)
Kitap: Kırmızı Eşarp Kız (Red Scarf Girl)
Yayın Tarihi: 1997
Lev Razgon (SSCB, Gulag Hayatta Kalanı)
Kitap: Gerçek Hikayeler (True Stories: The Memoirs of Lev Razgon)
Yayın Tarihi: 1997
Chen Yun (Çin, Ekonomik Lider)
Kitap: Seçilmiş Eserler (Selected Works, anı notları)
Yayın Tarihi: 1990'lar
Aleksandr Yakovlev (SSCB, Gorbachev Danışmanı)
Kitap: Omuza Aldığım Yük (The Weight on My Shoulders)
Yayın Tarihi: 2001
Faure Chomón (Küba, Devrimci)
Kitap: Anılar (Memoirs)
Yayın Tarihi: 2000'lar
Nguyen Thi Binh (Vietnam, Diplomat)
Kitap: Anılar (Memoirs)
Yayın Tarihi: 2000'lar
Bao Tong (Çin, Reformcu)
Kitap: Anılar (Memoirs)
Yayın Tarihi: 2000'lar
Jiang Zemin (Çin, Son Liderler)
Kitap: Anılar (Memoirs, derleme)
Yayın Tarihi: 2000'lar
Kang Chol-hwan (Kuzey Kore, Gulag Hayatta Kalanı)
Kitap: Pyongyang Akvaryumları: Kuzey Kore Gulag'ında On Yıl (The Aquariums of Pyongyang: Ten Years in the North Korean Gulag)
Yayın Tarihi: 2005
Livo Maitan (İtalya, Troçkist Lider)
Kitap: Eleştirel Bir Komünistin Anıları (Memoirs of a Critical Communist)
Yayın Tarihi: 2006
Fidel Castro (Küba, Devrim Lideri)
Kitap: Hayatım: Fidel Castro'nun Konuşma Yoluyla Otobiyografisi (My Life: A Spoken Autobiography)
Yayın Tarihi: 2007
Charles N. Li (Çin, Pre-Mao Dönem)
Kitap: Acı Deniz: Mao Öncesi Çin'de Büyümek (The Bitter Sea: Coming of Age in a China Before Mao)
Yayın Tarihi: 2009
Zhao Ziyang (Çin, Eski Başbakan)
Kitap: Devletin Mahkumu: Zhao Ziyang'ın Gizli Anıları (Prisoner of the State: The Secret Memoir of Zhao Ziyang)
Yayın Tarihi: 2009
Mengistu Haile Mariam (Etiyopya, Komünist Lider)
Kitap: Anılar (Memoirs)
Yayın Tarihi: 2010'lar (sürgünde)
Hu Jintao (Çin, Son Liderler)
Kitap: Anılar (Memoirs, derleme)
Yayın Tarihi: 2010'lar
Fyodor Mochulsky (SSCB, Gulag Kampı Müdürü)
Kitap: Gulag Patronu: Bir Sovyet Anısı (Gulag Boss: A Soviet Memoir)
Yayın Tarihi: 2011
Raúl Castro (Küba, Devrim Lideri)
Kitap: Anılar (Memoirs, derleme)
Yayın Tarihi: 2013 (posthumous unsurlar)
Xi Jinping (Çin, Mevcut Lider)
Kitap: The Governance of China (anı unsurları)
Yayın Tarihi: 2014
Rolando Cubela (Küba, Devrimci)
Kitap: Anılar (Memoirs, derleme)
Yayın Tarihi: 1990'lar
Najibullah (Afganistan, Komünist Lider)
Kitap: Anılar (Memoirs)
Yayın Tarihi: 1990'lar
Agostinho Neto (Angola, Lider)
Kitap: Anılar (Memoirs, derleme)
Yayın Tarihi: 1980'lar
Henk Sneevliet (Çin/Uluslararası Komünist)
Kitap: Anılar (Memoirs)
Yayın Tarihi: 1920'lar (derleme 1990'lar)
Wang Shiwei (Çin, Entelektüel)
Kitap: Anılar (Memoirs, posthumous)
Yayın Tarihi: 1947 (derleme 2000'ler)
Sándor Márai (Macaristan, Anti-Komünist)
Kitap: Embers (Komünist Dönem Anıları)
Yayın Tarihi: 1942 (derleme 2000)
Todor Jivkov (Bulgaristan, Uzun Süreli Lider)
Kitap: Anılar (Memoirs)
Yayın Tarihi: 2003
Mao Zedong (Çin, Parti Başkanı)
Kitap: Seçilmiş Eserler (Selected Works, otobiyografik unsurlar)
Yayın Tarihi: 1960'lar (derleme)
Gheorghe Gheorghiu-Dej (Romanya, Lider)
Kitap: Anılar (Memoirs)
Yayın Tarihi: 1965
Matyas Rakosi (Macaristan, Parti Lideri)
Kitap: Macaristan İşçi Partisi Tarihi (History of the Hungarian Workers' Party, anılar)
Yayın Tarihi: 1950'lar (derleme)
Anna Larina (SSCB, Nikolai Bukharin'in Eşi, Üst Düzey Komünist Aile Üyesi)
Kitap: Bunu Unutamam: Nikolai Bukharin'in Dul Eşinin Anıları (This I Cannot Forget: The Memoirs of Nikolai Bukharin's Widow)
Yayın Tarihi: 1993
Liudmyla Pavlychenko (SSCB, Keskin Nişancı)
Kitap: Ölüm Hanımı: Stalin'in Keskin Nişancısının Anıları (Lady Death: The Memoirs of Stalin's Sniper)
Yayın Tarihi: 2018
Nikita Khrushchev (SSCB, Genel Sekreter)
Kitap: Hruşçov'un Anıları, iki cilt olarak Milliyet Yayınları tarafından Türkiye'de dağıtıma veridi.(Devlet Adamı, 1953–1964 (Memoirs of Nikita Khrushchev, Volume 3: Statesman, 1953–1964)
Yayın Tarihi: 2007
SSCB ve Diğer Sosyalist Önderlerin Bugüne Kadar Yayımlanmış Biyografileri şöyledir:
Leon Trotsky, Hayatım (My Life) 1930
Boris Bazhanov (SSCB, Stalin'in Sekreteri)
Stalin'in Sekreterinin Anıları (Memoirs of a Secretary of Stalin's)1930 (Fransa baskısı)
Bruno Bettelheim (Doğu Avrupa Kökenli, Komünist Deneyim) A World Apart (Gulag Anısı)1950
Czesław Miłosz (Polonya, Entelektüel Lider) Esir Zihin (The Captive Mind) 1953
Victor Kravchenko (SSCB, Devlet Yetkilisi)
Özgürlüğü Seçtim: Bir Sovyet Yetkilisinin Kişisel ve Politik Hayatı (I Chose Freedom: The Personal and Political Life of a Soviet Official) 1946
Bolesław Bierut (Polonya, Devlet Başkanı)
Anılar (Memoirs, posthumous) 1956
Whittaker Chambers (ABD/SSCB Ajanı)
Tanık (Witness) 1952
Milovan Djilas (Yugoslavya, Vice-President)
Yeni Sınıf (The New Class) 1957
Boris Pasternak (SSCB, Yazar/Lider)
Güvenli Yol: Bir Otobiyografi (Safe Conduct: An Autobiography) 1958
Unto Parvilahti (SSCB, Esir)
Beria'nın Bahçeleri (Beria's Gardens: Ten Years' Captivity in Russia and Siberia) 1959
Ho Chi Minh (Vietnam, Devrim Lideri)
Hapishane Günlüğü (Prison Diary) 1960
Nikolai Krasnov (SSCB, Gulag Yetkilisi)
Gizli Rusya: On Yıllık Köle İşçi Olarak (The Hidden Russia: My Ten Years as a Slave Laborer) 1960
Pu Yi (Çin, Son İmparatoru, Komünist Dönem Anıları)
Ben, Son Mançu İmparatoru (The Last Manchu: The Autobiography of Henry Pu Yi) 1964
Svetlana Alliluyeva (SSCB, Stalin'in Kızı)
Kitap: Yirmi Mektup Bir Arkadaşa (Twenty Letters to a Friend) 1967
Che Guevara (Küba, Devrimci Lider)
Kitap: Bolivya Günlüğü (Bolivian Diary) 1968
Ladislav Mňačko (Çekoslovakya, Parti Yetkilisi)
Kitap: Yedinci Gece (The Seventh Night) 1969
Gheorghiu-Dej (Romanya, Eski Lider)
Anılar ve Düşünceler (Memoirs and Thoughts)
1970
Nikita Khrushchev (SSCB, Genel Sekreter)
Hruşçov Anılarını Anlatıyor (Khrushchev Remembers) 1970
Walter Ulbricht (Doğu Almanya, Lider)
Anılar (Memoirs) 1970
Mátyás Rákosi (Macaristan, Parti Lideri)
Kitap: Anılar (Memoirs) 1970
Roy Medvedev (SSCB, Tarihçi ve Parti Üyesi)
Bırakın Tarih Yargılasın: Stalin'in Son Yılları (Let History Judge: The Origins and Consequences of Stalinism)
1971
Alexander Solzhenitsyn (SSCB, Dissident)
Gulag Takımadaları (The Gulag Archipelago, anı unsurları) 1973
Dimitrii Panin (SSCB, Gulag Hayatta Kalanı)
Sologdin'in Defterleri (The Notebooks of Sologdin) 1976
Leonid Brezhnev (SSCB, Genel Sekreter)
Küçük Toprak (The Small Land) 1978
Gregor Von Rezzori (Doğu Avrupa, Anti-Komünist Anı)
Yahudi Karşıtı Anılar (Memoirs of an Anti-Semite) 1979
Jo Langer (Çekoslovakya, Komünist Liderin Eşi)
İkna: İyi Bir Komünistle Yaşamım (Convictions: My Life with a Good Communist) 1979
Enver Hoca (Arnavutluk, Parti Genel Sekreteri)
Kitap: Stalin'le Beraber (With Stalin)
Yayın Tarihi: 1979 (İngilizce 1982)
Nicolae Ceaușescu (Romanya, Devlet Lideri)
Romanya Komünist Partisi Tarihi Üzerine (Notes and Memoirs on the History of the Romanian Communist Party) 1980
Zhou Enlai (Çin, Başbakan)
Seçilmiş Eserler (Selected Works, anı unsurları) 1980'lar (derleme)
Zhu De (Çin, General) Anılar (Memoirs) 1970'ler
Boris Bazhanov (SSCB, Stalin'in Sekreteri)
Stalin'in Sekreterinin Anıları (Memoirs of a Secretary of Stalin's) 1980
Erich Honecker (Doğu Almanya, Devlet Konseyi Başkanı) Hayatım (From My Life / Aus meinem Leben)
1981
Tito (Yugoslavya, Lider) Anılar (Memoirs, derleme) 1982
Nikolai Patolichev (SSCB, Bakan)
Olgunluk Tedbirleri: Erken Yaşamım (Measures of Maturity: My Early Life) 1983
Yuri Andropov (SSCB, KGB Başkanı)
Seçilmiş Konuşmalar (Selected Speeches, anı notları)
1983
Carlos Franqui (Küba, Devrimci) Family Portrait with Fidel (Anılar) 1984
Palmiro Togliatti (İtalya Komünist Partisi, Genel Sekreter) Anılar (Memoirs) 1984
Vo Nguyen Giap (Vietnam, General)
Kitap: Savaşın Yüzü (The Face of War: Thoughts on Strategy) 1985 (anı unsurları)
Le Duan (Vietnam, Parti Genel Sekreteri)
Kitap: Vietnam Devrimi Üzerine (On the Vietnamese Revolution, otobiyografik notlar) 1985
Ngo Van Xuyet (Vietnam, Devrimci)
Kitap: Savaşın Yüzü (The Face of the War, anı unsurları) 1985
Pham Van Dong (Vietnam, Başbakan) Anılar (Memoirs)
1980'lar
János Kádár (Macaristan, Parti Genel Sekreteri)
Seçilmiş Konuşmalar ve Makaleler (Selected Speeches and Articles, anı unsurları) 1985
Konstantin Chernenko (SSCB, Genel Sekreter)
Anılar (Memoirs, derleme) 1985
Edward Ochab (Polonya, Parti Lideri)
Kitap: Anılar (Memoirs)
Yayın Tarihi: 1987
Klement Gottwald (Çekoslovakya, Lider)
Kitap: Anılar (Memoirs, derleme)
Yayın Tarihi: 1953 (posthumous, güncellenmiş 1980'ler)
Georgi Dimitrov (Bulgaristan, Lider)
Kitap: Anılar (Memoirs)
Yayın Tarihi: 1951 (posthumous, derleme 1980'ler)
Dmitri Volkogonov (SSCB, General ve Tarihçi)
Kitap: Stalin: Zafer ve Trajedi (Stalin: Triumph and Tragedy, anılar)
Yayın Tarihi: 1989
Andrei Sakharov (SSCB, Dissident Lider)
Kitap: Anılar (Memoirs)
Yayın Tarihi: 1990
Kaysone Phomvihane (Laos, Parti Genel Sekreteri)
Kitap: Laos Devrimi Anıları (Memoirs of the Lao Revolution, derleme)
Yayın Tarihi: 1990'lar
Todor Kavaldzhiev (Bulgaristan, Dışişleri Bakanı)
Kitap: Anılar (Memoirs)
Yayın Tarihi: 1990'lar
Liu Shaoqi (Çin, Devlet Başkanı)
Kitap: Anılar (Memoirs, posthumous)
Yayın Tarihi: 1990'lar
Truong Chinh (Vietnam, Parti Lideri)
Kitap: Anılar (Memoirs)
Yayın Tarihi: 1990'lar
Ren Bishi (Çin, Lider)
Kitap: Anılar (Memoirs, derleme)
Yayın Tarihi: 1980'lar
Valery Boldin (SSCB, Gorbachev Yardımcısı)
Kitap: On Yılda Çöküş: Sovyet Liderliğinin Trajedisi (Ten Years That Shook the World)
Yayın Tarihi: 1994
Władysław Gomułka (Polonya, Parti Genel Sekreteri)
Kitap: Anılar (Memoirs)
Yayın Tarihi: 1994 (posthumous)
Deng Xiaoping (Çin, Reformcu Lider)
Kitap: Deng Xiaoping Seçilmiş Eserler (Selected Works of Deng Xiaoping, anı notları)
Yayın Tarihi: 1994 (derleme)
Li Zhisui (Çin, Mao'nun Doktoru)
Kitap: Mao'nun Özel Doktoru: Gizli Günlükler (The Private Life of Chairman Mao)
Yayın Tarihi: 1994
Pavel Sudoplatov (SSCB, KGB Üst Düzey Yetkilisi)
Kitap: Özel Görevler: İstenmeyen Bir Tanığın Anıları - Bir Sovyet Casus Üstadı (Special Tasks: The Memoirs of an Unwanted Witness—A Soviet Spymaster)
Yayın Tarihi: 1994
Anatoly Dobrynin (SSCB, ABD Büyükelçisi)
Kitap: Güvenle: Moskova'nın Altı Soğuk Savaş Başkanına Büyükelçisi (In Confidence: Moscow’s Ambassador to Six Cold War Presidents)
Yayın Tarihi: 1995
Mikhail Gorbachev (SSCB, Son Lider)
Kitap: Anılar (Memoirs)
Yayın Tarihi: 1995 (Orijinal Rusça; İngilizce 1996)
Boris Yeltsin (SSCB/Rusya, Son Dönem Lider)
Kitap: İtiraf: Bir Liderin Otobiyografisi (Confession on the Eve of the Downfall)
Yayın Tarihi: 1990 (güncellenmiş 1995)
Gennady Yanayev (SSCB, Başkan Yardımcısı)
Kitap: Darbe Günleri (Days of the Coup, anılar)
Yayın Tarihi: 1992
Kim Il-sung (Kuzey Kore, Kurucu Lider)
Kitap: Yüzyılın Öyküsü (With the Century, ilk cilt)
Yayın Tarihi: 1992
Ramiz Alia (Arnavutluk, Son Lider)
Kitap: Kendi Yolumuzla (Our Path)
Yayın Tarihi: 1992
Georgi Arbatov (SSCB, Politbüro Danışmanı)
Kitap: Sistem: Sovyet Politikasında Bir İçerik Hayatı (The System: An Insider’s Life in Soviet Politics)
Yayın Tarihi: 1992
Kim Jong Il (Kuzey Kore, Lider)
Kitap: Seçilmiş Eserler (Selected Works, anı unsurları)
Yayın Tarihi: 1992
Alexander Dubček (Çekoslovakya, Reformcu Lider)
Kitap: Umut Son Çıkar: Alexander Dubček'in Otobiyografisi (Hope Dies Last: The Autobiography of Alexander Dubček)
Yayın Tarihi: 1993
Jung Chang (Çin, Üç Nesil)
Kitap: Vahşi Kuğular (Wild Swans)
Yayın Tarihi: 1991
Nien Cheng (Çin, Kültürel Devrim)
Kitap: Şanghay'da Yaşam ve Ölüm (Life and Death in Shanghai)
Yayın Tarihi: 1986
Ji-Li Jiang (Çin, Kültürel Devrim)
Kitap: Kırmızı Eşarp Kız (Red Scarf Girl)
Yayın Tarihi: 1997
Lev Razgon (SSCB, Gulag Hayatta Kalanı)
Kitap: Gerçek Hikayeler (True Stories: The Memoirs of Lev Razgon)
Yayın Tarihi: 1997
Chen Yun (Çin, Ekonomik Lider)
Kitap: Seçilmiş Eserler (Selected Works, anı notları)
Yayın Tarihi: 1990'lar
Aleksandr Yakovlev (SSCB, Gorbachev Danışmanı)
Kitap: Omuza Aldığım Yük (The Weight on My Shoulders)
Yayın Tarihi: 2001
Faure Chomón (Küba, Devrimci)
Kitap: Anılar (Memoirs)
Yayın Tarihi: 2000'lar
Nguyen Thi Binh (Vietnam, Diplomat)
Kitap: Anılar (Memoirs)
Yayın Tarihi: 2000'lar
Bao Tong (Çin, Reformcu)
Kitap: Anılar (Memoirs)
Yayın Tarihi: 2000'lar
Jiang Zemin (Çin, Son Liderler)
Kitap: Anılar (Memoirs, derleme)
Yayın Tarihi: 2000'lar
Kang Chol-hwan (Kuzey Kore, Gulag Hayatta Kalanı)
Kitap: Pyongyang Akvaryumları: Kuzey Kore Gulag'ında On Yıl (The Aquariums of Pyongyang: Ten Years in the North Korean Gulag)
Yayın Tarihi: 2005
Livo Maitan (İtalya, Troçkist Lider)
Kitap: Eleştirel Bir Komünistin Anıları (Memoirs of a Critical Communist)
Yayın Tarihi: 2006
Fidel Castro (Küba, Devrim Lideri)
Kitap: Hayatım: Fidel Castro'nun Konuşma Yoluyla Otobiyografisi (My Life: A Spoken Autobiography)
Yayın Tarihi: 2007
Charles N. Li (Çin, Pre-Mao Dönem)
Kitap: Acı Deniz: Mao Öncesi Çin'de Büyümek (The Bitter Sea: Coming of Age in a China Before Mao)
Yayın Tarihi: 2009
Zhao Ziyang (Çin, Eski Başbakan)
Kitap: Devletin Mahkumu: Zhao Ziyang'ın Gizli Anıları (Prisoner of the State: The Secret Memoir of Zhao Ziyang)
Yayın Tarihi: 2009
Mengistu Haile Mariam (Etiyopya, Komünist Lider)
Kitap: Anılar (Memoirs)
Yayın Tarihi: 2010'lar (sürgünde)
Hu Jintao (Çin, Son Liderler)
Kitap: Anılar (Memoirs, derleme)
Yayın Tarihi: 2010'lar
Fyodor Mochulsky (SSCB, Gulag Kampı Müdürü)
Kitap: Gulag Patronu: Bir Sovyet Anısı (Gulag Boss: A Soviet Memoir)
Yayın Tarihi: 2011
Raúl Castro (Küba, Devrim Lideri)
Kitap: Anılar (Memoirs, derleme)
Yayın Tarihi: 2013 (posthumous unsurlar)
Xi Jinping (Çin, Mevcut Lider)
Kitap: The Governance of China (anı unsurları)
Yayın Tarihi: 2014
Rolando Cubela (Küba, Devrimci)
Kitap: Anılar (Memoirs, derleme)
Yayın Tarihi: 1990'lar
Najibullah (Afganistan, Komünist Lider)
Kitap: Anılar (Memoirs)
Yayın Tarihi: 1990'lar
Agostinho Neto (Angola, Lider)
Kitap: Anılar (Memoirs, derleme)
Yayın Tarihi: 1980'lar
Henk Sneevliet (Çin/Uluslararası Komünist)
Kitap: Anılar (Memoirs)
Yayın Tarihi: 1920'lar (derleme 1990'lar)
Wang Shiwei (Çin, Entelektüel)
Kitap: Anılar (Memoirs, posthumous)
Yayın Tarihi: 1947 (derleme 2000'ler)
Sándor Márai (Macaristan, Anti-Komünist)
Kitap: Embers (Komünist Dönem Anıları)
Yayın Tarihi: 1942 (derleme 2000)
Todor Jivkov (Bulgaristan, Uzun Süreli Lider)
Kitap: Anılar (Memoirs)
Yayın Tarihi: 2003
Mao Zedong (Çin, Parti Başkanı)
Kitap: Seçilmiş Eserler (Selected Works, otobiyografik unsurlar)
Yayın Tarihi: 1960'lar (derleme)
Gheorghe Gheorghiu-Dej (Romanya, Lider)
Kitap: Anılar (Memoirs)
Yayın Tarihi: 1965
Matyas Rakosi (Macaristan, Parti Lideri)
Kitap: Macaristan İşçi Partisi Tarihi (History of the Hungarian Workers' Party, anılar)
Yayın Tarihi: 1950'lar (derleme)
Anna Larina (SSCB, Nikolai Bukharin'in Eşi, Üst Düzey Komünist Aile Üyesi)
Kitap: Bunu Unutamam: Nikolai Bukharin'in Dul Eşinin Anıları (This I Cannot Forget: The Memoirs of Nikolai Bukharin's Widow)
Yayın Tarihi: 1993
Liudmyla Pavlychenko (SSCB, Keskin Nişancı)
Kitap: Ölüm Hanımı: Stalin'in Keskin Nişancısının Anıları (Lady Death: The Memoirs of Stalin's Sniper)
Yayın Tarihi: 2018
Nikita Khrushchev (SSCB, Genel Sekreter)
Kitap: Hruşçov'un Anıları, iki cilt olarak Milliyet Yayınları tarafından Türkiye'de dağıtıma veridi.(Devlet Adamı, 1953–1964 (Memoirs of Nikita Khrushchev, Volume 3: Statesman, 1953–1964)
Yayın Tarihi: 2007
